Moet de koning eindelijk een politica in de arena sturen voor een uitweg uit de politieke impasse?

Laken zendt geen dochters uit

Al meer dan twintig onderhandelaars heeft de koning sinds 2007 versleten, en nog steeds ligt er geen communautaire deal op tafel. Het feit dat Albert in vier jaar tijd geen enkele vrouw de arena instuurde, zou dat er voor iets tussen zitten? Volgens ministers van Staat Annemie Neyts (Open Vld) en Miet Smet (CD&V) moeten we ons geen illusies maken. ‘Zonder politieke wil lukt het niet. Daar kan geen vrouw iets aan veranderen.’

Door Thomas Mels

Wie even nagaat welke gezanten koning Albert de laatste jaren op pad stuurde om een uitweg uit de politieke impasse te zoeken, mag lang speuren naar enig oestrogeengehalte. Zelfs toen hij in 2007 ten einde raad een stoet ministers van Staat op het paleis in Laken convoceerde, vergat de vorst een vrouwelijk exemplaar uit te nodigen. Het leverde hem de toorn op van onder meer Antoinette Spaak, la grande dame van het FDF, maar ook CD&V-coryfee Miet Smet voelde zich schromelijk gepasseerd. Of Albert is een onverholen seksist, of het politieke gild in België telt geen enkele capabele vrouw, zou je gaan denken. Want ook nu er 268 dagen na de verkiezingen nog steeds geen zicht is op een nieuwe regering, ziet het er niet naar uit dat het paleis snel een vrouw in de cockpit van de onderhandelingen zal piloteren.

Niet dat dat meteen hoeft, zeggen ministers van Staat Miet Smet en Annemie Neyts vandaag. Het zou immers niet veel helpen, klinkt het enigszins defaitistisch. “Schrijf maar op: het onvermogen van PS en N-VA om tot een akkoord te komen, dat is verdomme het probleem”, is Smet van meet af aan duidelijk. “Zolang daar niets aan verandert, zal een vrouw weinig verschil kunnen maken. Zonder politieke wil lukt het gewoonweg niet.”

Neyts is dezelfde mening toegedaan: “De hoofdreden voor het uitblijven van een oplossing is en blijft dat de partijen die de verkiezingen gewonnen hebben geen akkoord kunnen, willen of mogen sluiten. Zo lang dat blijft duren, kan zelfs een vrouw weinig soelaas bieden.”

Beide dames wijzen er overigens op dat er al de hele tijd vrouwen mee aan tafel zitten. “Met Caroline Gennez, Joëlle Milquet en Laurette Onkelinx onderhandelen er vrouwen mee. Het heeft echter nog niet veel verschil gemaakt”, merkt Smet fijntjes op. Al is de voormalige minister voor Gelijke Kansen er wel van overtuigd dat meer vrouwen in het partijapparaat een positieve invloed hebben. “Als er in de partijcenakels van PS en N-VA meer vrouwen aanwezig zouden zijn, dan zou er misschien iets kunnen bewegen.”

Neyts is het er niet mee eens. “Een van de nauwste medewerkers van De Wever (N-VA-Senaatsfractieleidster Liesbeth Homans, TM) is toch een vrouw? En ook Di Rupo heeft met Anne Poutrain, hoofd van de PS-studiedienst, een vrouwelijke raadgever. Daar ligt het dus niet aan”, zegt het liberale Europarlementslid.

Meteen wijst Smet op een bijkomend probleem. “Meer vrouwen bij de onderhandelingstafel betrekken is één ding, maar waar het vooral aan ontbreekt, zijn vrouwen met communautaire ervaring. Ik heb zelf twee of drie staatshervormingen mee tot een goed einde gebracht. Het is vandaag misschien bon ton om te zeggen dat de situatie waarin we momenteel verzeild zijn geraakt de schuld is van de keuzes uit het verleden, maar zonder die staatshervormingen was er niet eens sprake van een Vlaams Parlement of een eigen Vlaamse minister-president. Dat vergeet men wel eens.”

Annemie Neyts blijft er wel bij dat vrouwelijke politici niet het respect krijgen dat ze verdienen, en vooral, dat ze anders en kritischer behandeld worden. “Sinds 2007 heeft men Joëlle Milquet als Madame Non afgeschilderd, maar bepaalde Vlaamse politieke leiders die evenmin vaak ja zeggen worden niet Meneer Neen genoemd. Het is de zoveelste uiting dat men vrouwelijke politici niet voor even vol aanziet als onze mannelijke collega’s.”

Los van de man-vrouwtegenstelling ziet Miet Smet een andere oorzaak voor de politiek deadlock. “Vlaamse en Franstalige politici kennen elkaar niet meer. Dat was anders bij mijn generatie. Wij hebben altijd goed samengewerkt over de communautaire grenzen heen. Alleen zo kun je tot een akkoord komen.”

Smet wil er dus zeker geen puur feministisch discours van maken. “We moeten geen man-vrouwdiscussie voeren, want daar gaat het op dit moment niet over. Je hoort mij dus geen oproep doen aan vrouwelijke politici, en de koning hoeft van mij ook niet louter voor de tribune een vrouwelijke onderhandelaar aan te duiden. Op dit ogenblik is het belangrijker dat er een akkoord komt.”